Stary Cmentarz w Olkuszu

Cmentarz został założony pomiędzy 1815 a 1821 rokiem. Pierwotnie miał mniejszą powierzchnię, jednakże w II połowie XIX wieku został powiększony o tereny przylegające od strony północnej. Cmentarz formalnie zamknięto w 1914 roku. Nadal jednak odbywały się pojedyncze pochówki w grobach rodzinnych, ostatnie miały miejsce w latach 30. XX wieku. Liczba osób pochowanych na cmentarzu pozostaje nieznana.

Kwatera prawosławna powstała najprawdopodobniej pomiędzy rokiem 1826 a 1843. Najstarszy ze znanych nagrobków prawosławnych, a w zasadzie metalowy krzyż z wypisaną datą, pochodził z 1843 roku (nie zachował się). W miejscu tym grzebano rosyjskich żołnierzy i urzędników oraz zmarłych członków ich rodzin, przede wszystkim żołnierzy Straży Pogranicznej oraz małe dzieci. Według Ireneusza Cieślika w kwaterze prawosławnej pochowano około 200–300 osób.

W maju 1863 roku na cmentarzu pogrzebano płk. Francesco Nullo – włoskiego rewolucjonistę, który ochotniczo wziął udział w powstaniu styczniowym i poległ w bitwie pod Krzykawką. W 1909 roku, z inicjatywy grupy mieszkańców Olkusza, na grobie Nullo wzniesiono pomnik w kształcie strzaskanego pnia dębu. Dokonano tego w tajemnicy przed władzami carskimi.

Do najważniejszych obiektów znajdujących się na cmentarzu należy zaliczyć grób i pomnik Francesco Nullo. Obok włoskiego pułkownika spoczywają dwaj inni powstańcy polegli pod Krzykawką, Władysław Romer i N.N. „Julian”, których upamiętniają osobne płyty nagrobne. Nieopodal grobu i pomnika znajduje się kilka tablic pamiątkowych, oraz kamienny postument z dwoma metalowymi masztami flagowymi, na którym wyrzeźbiono płaskorzeźby przedstawiające herby Bergamo i Olkusza.

W 2005 roku na cmentarzu odsłonięto pomnik upamiętniający mieszkańców powiatu olkuskiego pomordowanych w niemieckich więzieniach, obozach koncentracyjnych i obozach zagłady.

źródło:https://pl.wikipedia.org/wiki/Stary_cmentarz_w_Olkuszu#CITEREFSypie%C5%842010

Polecana bibliografia:

• Ireneusz Cieślik: Olkuskie prawosławie. Olkusz: Grafpress, 2012. ISBN 978-83-934559-2-8.
• Jacek Sypień. Stary cmentarz w Olkuszu. „Ilcusiana”. 1(2), 2010-05. ISSN 2080-9859.