Muzeum Regionalne PTTK im. Antoniego Minkiewicza w Olkuszu

Muzeum Regionalne PTTK liczy już z górą 100 lat. Powstało wraz utworzeniem olkuskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego 6 listopada 1911 r. Mieści się ono w dwóch salach zabytkowej kamienicy przy rynku zwanej „Batorówką” (jak głosi legenda – kiedyś odwiedził ją Stefan Batory).

Wśród eksponatów do najcenniejszych należy bardzo dobrze zachowany miecz z przełomu XIII i XIV wieku, zwany „katowskim”, choć nie mający cech akurat tego typu broni. Owa, mierząca prawie 125 cm, broń opatrzona jest m.in. w znak w kształcie rozwidlonego krzyża. To jeden z nielicznych w polskich zbiorach przykład tego typu oręża, który nie jest zabytkiem archeologicznym. Nie został bowiem „wygrzebany” z ziemi, tylko cały czas istniał w świadomości tutejszego społeczeństwa, miedzy innymi przez dziesiątki lat wisząc w sali nieistniejącego już ratusza, a potem w magistracie, gdzie towarzyszył obradom rajców miejskich. Według legendy za jego pomocą ścięto dwóch gwarków, którzy chcąc okraść kościół Najświętszej Maryi Panny (część rozebranego w pocz. XIX w. kompleksu klasztornego Augustianów) podkopali się pod jego mury, czyniąc tym wielką szkodę budowli.

W zbiorach malarstwa znajduje się kilka XIX-wiecznych litografii Napoleona Ordy, obrazy o tematyce górniczej Władysława Jastrzębskiego (zm. w 1995 r. uczeń Mehoffera, autor 600 witraży w wielu miastach Polski, jak również m.in. w kanadyjskim London, Ontario i Edmonton) oraz portrety olkuskich gwarków. Osobną grupę eksponatów stanowią rzeźby i obrazy olkuskich artystów: Władysława Marczukiewicza, Władysłąwa Jastrzębskiego, ks. Marcina Dubiela, Wacława Kondka, Marii Płonowskiej, Macieja Wieczorka, Czesława Strasia, Jacka Taszyckiego oraz kilka grafiki prof. Wiktora Zina. Wśród najcenniejszych eksponatów wymienić trzeba też: kamienny gmerk Stanisława Amendy fundatora kaplicy loretańskiej przy bazylice pw. św. Andrzeja Apostoła w Olkuszu, pistolet skałkowy, fragmenty drewnianych rur wodociągowych z XVI-XVII w., groty strzał z XV w., ostrogi z XVII w., fragment kolumny od mensy ołtarzowej z kościoła św. Jana , sztylet, znalezione na zamku w Rabsztynie kule szwedzkie, fragmenty naczyń rzymskich z okresu brązu. W zbiorach Muzeum znajdują się też mapy, monety i fotografie oraz sztandary w tym Kongregacji Kupieckiej z 1924 r., Związku Strzeleckiego z powiatu olkuskiego 1938 r. oraz Koła Powiatowego PCK w Olkuszu z 1938 r. Szczególnie ważne dla lokalnej tradycji są wyroby Olkuskiego Fabryki Naczyń Emaliowanych, w tym kilka z nich z okresu od 1907 r. do końca II wojny światowej. Na uwagę zasługują również eksponaty w dziale etnograficznym – stroje ludowe, świątki z nieistniejących już kapliczek, które stały ongiś w miejscu obecnej drogi E-40, rzeźba św. Krzysztofa z kapliczki w Wielmoży, św. Sebastiana i Najświętszej Marii Panny na półksiężycu z nieistniejących kapliczek. zabytkowe narzędzia rolnicze. Sztandarową jest jednak ekspozycja górnictwa kruszcowego m.in. stare narzędzia górnicze, kopaczkę, lampki, kilofki, młotki, pyrliki, drewniany młot górniczy, moździerz do rozdrabniania i sito do przesiewania rudy. Do kolekcji należy bogactwo wszelkich minerałów i licznie spotykanych na Jurze amonitów z jednym szczególnie okazałym egzemplarzem oraz ząb mamuta znaleziony w okolicach Kroczyc.

ul. Rynek 20, 32-300 Olkusz
tel. (32) 643 42 27
Adres e-mail: pttk.olkusz@gmail.com

źródło:http://pttkolkusz.pl/muzeum-regionalne/oferta-kulturalna/