Katedra św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu

Strona główna » Przewodnik » Zabytki, przyroda, tradycja » Zabytki sakralne » Katedra św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu

wielkość tekstu: A | A | A

Pierwszy kościół katedralny na Wawelu wzniesiony został najpewniej niedługo po ustanowieniu w l000 roku biskupstwa krakowskiego. Dzisiejszy stan wiedzy nie pozwala na dokonanie przekonującej rekonstrukcji jej kształtu. Więcej wiadomo o kolejnej, romańskiej katedrze z przełomu XI i XII wieku. Początki jej budowy łączy się z panowaniem księcia Władysława Hermana (1079-1102). Nową świątynię konsekrowano w 1142 roku. Była ona murowaną z wapienia i piaskowca trójnawową bazyliką, zapewne z emporami ponad nawami bocznymi. Od wschodu i zachodu wznosiły się prostokątne chóry zamknięte półkolistymi absydami, a pod nimi mieściły się krypty. Od strony zachodniej wznosiły się dwie kwadratowe wieże. Do dzisiaj zachowały się znaczne partie tej budowli, przede wszystkim krypta św. Leonarda i dolna część wieży południowej.

Katedra krakowska stanowiła centrum czci kanonizowanego w 1253 roku św. Stanisława, biskupa krakowskiego zamordowanego w 1079 roku z rozkazu króla Bolesława Śmiałego. Do jego grobu przybywali pielgrzymi zarówno z Polski, jak i krajów ościennych. Kult tego świętego łączony był z ideą zjednoczenia rozbitego na dzielnice Królestwa Polskiego, dlatego też nie może dziwić fakt, że wbrew wcześniejszej tradycji koronowania królów w archikatedrze gnieźnieńskiej, koronacja Władysława Łokietka odbyła się 20 stycznia 1320 roku w katedrze krakowskiej, w pobliżu relikwii patrona odrodzonej polskiej monarchii. Odtąd wawelska świątynia stała się miejscem koronacji władców Polski.

Zasadniczą rolę w nadaniu Katedrze jej obecnego wyglądu, odegrała dokonana w latach 1895-1910 wielka restauracja dokonana pod kierunkiem Sławomira Odrzywolskiego, a następnie Zygmunta Hendla. Przeprowadzono wówczas gruntowną konserwację budowli wraz z wyposażeniem. Uszanowano przy tym historyczne nawarstwienia kolejnych epok artystycznych, chociaż usunięto, niestety, część wystroju barokowego. Godny podkreślenia jest fakt wprowadzenia nowych dzieł sztuki, takich jak nagrobki królewskie (św. Jadwigi i Władysława Warneńczyka) oraz biskupie, malowidła ścienne, witraże, kraty i wiele innych. Część z nich, reprezentujących aktualne wówczas formy secesyjne, to dzieła wybitnych artystów, spośród których wyróżnić należy Józefa Mehoffera – autora projektów szeregu witraży oraz malowideł ściennych w kaplicy Szafrańców i Skarbcu.

Wiek XX to okres nieustannej konserwacji Katedry i zabytków w niej zgromadzonych. W latach poprzedzających rok 2000 odnowiono wszystkie elewacje katedry i część kaplic. Tak przygotowana świątynia stanowiła centrum obchodów Millenium Diecezji Krakowskiej i Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa.

Katedra na Wawelu zajmuje wyjątkową pozycję w dziejach Polski i w świadomości Narodu Polskiego. Jest od stuleci miejscem kultu św. Stanisława, który w nierozerwalny sposób wiąże się z ideą zjednoczonego i niepodległego Państwa Polskiego, aktualną zarówno w dobie rozbicia dzielnicowego, w okresie zaborów i w czasie rządów komunistycznych. Grób tego męczennika pełni od stuleci funkcję Ołtarza Ojczyzny. Dzieje diecezji krakowskiej i zarazem jej głównego kościoła, koronuje dokonane powołanie gospodarza tego miejsca, kardynała Karola Wojtyły na Stolicę św. Piotra w Rzymie.


telefon: 012 4221697,
fax: 012 4221697,
Adres w internecie: www.wawel.krakow.pl

 

 

czytano: 3357 razy

autor: jura.info.pl

data dodania: 2018-02-07 09:16:44

Formularz zapytaniowy

Ciekawostki

  • Długość pasma Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, ciągnącego się od okolic Wielunia do Krakowa wynosi 160 km, przy średniej szerokości nie przekraczającej 20 kmdalej 
  • Najbardziej reprezentatywną częścią Jury Krakowskiej jest Płaskowzgórze Częstochowskie. Jedną z cech tego obszaru jest występowanie bezwodnych dolinek, wśród których najpiękniejszą jest bez wątpienia Dolina Wiercicy ze źródłami Zygmunta i Elżbietydalej 
  • Budowę Wyżyny Krakowskiej południowej charakteryzuje występowanie równoleżnikowo przebiegających rowów i zrębów tektonicznychdalej 

Pozostań z nami w kontakcie

Zarejestruj się w naszym newsletterze, aby otrzymywać informacje o aktualnej ofercie i wydarzeniach.

Zamek Smoleń
Wzgórze Kromołowiec
Zamek Ogrodzieniec
Ojcowski Park Narodowy
0 lat
0 gminy
0 kilometrów szlaków
0 polubień
Facebook
Instagram

Związek Gmin Jurajskich
pl. Wolności 42, 42-440 Ogrodzieniec

tel.: 32 673 33 64
e-mail: biuro@jura.info.pl

  • DSC_0081
  • Zamek_w_Udorzu_fot._Rafal_Rebisz_1
  • Zamek_siewierski_fot._Rafal_Rebisz_1
  • Zamek_w_Udorzu_fot._Rafal_Rebisz
  • Zamek_siewierski_fot._Rafal_Rebisz
Wyżyna Krakowsko-Wieluńska, potocznie zwana po prostu Jurą, stanowi fragment rozległej Wyżyny Śląsko - Krakowskiej. Długość pasma ciągnącego się od okolic Wielunia do Krakowa wynosi 160 km, przy średniej szerokości nie przekraczającej 20 km (na północy - do kilku km, w rejonie Krzeszowic - 40 km). Na zachodzie Jura sąsiaduje z Wyżyną Śląską i Kotliną Oświęcimską, od których oddziela ją (miejscami wysoki) dochodzący do 100 m próg denudacyjny (zwany również kuestą, której jeden stok jest długi i łagodny, natomiast drugi bardzo krótki i stromy).
Poleć stronę
Wypełnij formularz polecający nasz serwis WWW
Formularz zapytaniowy
Wypełnij formularz kontaktowy
Opinie
Dodaj wpis
Zobacz wpisy
Wersja mobilna